| Pelkman, Hendrik |
|---|
| Geslacht | Man |
| Leeftijd | |
| Geboren | ±18 dec 1737 te Delfshaven |
| Gedoopt | wo 18 dec 1737 te Delfshaven [NG] |
| Overleden | √ te ? |
| Begraven | |
|
|
|
|
|
| Notities: |
| -Persoon | Een Hendrik Pelkman was bootsmanmaat op het Rotterdamse oorlogschip MARS (1778-1781). Meer over de MARS en de avonturen (zoals een orkaan/zeeslag) op http://www.wonka.nl/de-mars of http://www.laatstereisvandemars.nl
Hendrik kwam trouwens niet terug van deze reis (hij overleed vermoedelijk in Engelse gevangenschap).
De Laatste Reis van de Mars
Het verhaal van de Mars zou zo maar verzonnen kunnen zijn in Hollywood en bijvoorbeeld gebruikt als screenplay voor een film als “Pirates of the Caribbean”. Toch is het waar gebeurd.
In de zomer van 1780 vertrekt het ‘s-Lands schip van oorlog de Mars van de Rotterdamse admiraliteit naar St. Eustatius. Het schip heeft bijna een jaar, onbedoeld, aan de rede van de marine haven Hellevoetsluis gelegen. Onderhoud, slecht weer en logistieke problemen zorgden voor het lange oponthoud. Het gaf Schout bij Nacht Willem Crul een onbehaaglijk gevoel.
De heenreis verloopt zonder problemen en in september komt het schip bij het Nederlandse bovenwindse eiland aan. Kort daarna houdt de Grote Hurricane van 1780 huis in het Caribisch gebied waarbij tienduizenden doden en gewonden vallen. De Mars overleeft ternauwernood de verwoestende storm en begint haar bewakende taak op St. Eustatius. Dit is noodzakelijk omdat het eiland een doorn in het oog is van de Engelsen. De Gouden Rots, zoals het eiland genoemd wordt, is een zeer belangrijk handelspunt voor de bevoorrading van Amerika; de Britse kolonie die in een gewapende onafhankelijkheidsstrijd zit met de Britse Kroon. De Nederlandse republiek stelt neutraal te zijn in de strijd van de Amerikanen die Frankrijk aan hun kant hebben.
Begin 1781 vertrekt de Mars wederom om een konvooi van 23 handelsschepen te begeleiden naar Patria. De oorlogssverklaring van Engeland aan de Republiek had het eiland toen nog niet bereikt. Het konvooi heeft St. Eustatius net verlaten als het eiland wordt aangevallen en veroverd door de Engelsen waarna de Royal Navy de achtervolging inzet op het lucratieve handelskonvooi.
Het konvooi wordt achterhaald door drie Engelse oorloggschepen. Schout bij Nacht Crul weigert gehoor te geven aan de Engelse eis tot overgave, met een korte bloedige strijd tot gevolg. Crul wordt dodelijk getroffen en met zijn laatste woorden geefthij opdracht de strijd te staken, waaraan kapitein Van Halm vervolgens gehoor geeft. De Engelsen nemen de Mars en de koopvaarders mee terug naar St. Eustatius. De Britse bezetter houdt flink huis op St. Eustatius, waarbij het eiland helemaal wordtleeggeroofd. Niets of niemand wordt ontzien, zelfs Britse handelaren niet. Een aktie die zelfs in het eigen moederland verontwaardiging oproept.
De bemanning van de Mars wordt gevangen genomen en vastgezet op St. Kitts. Officieren krijgen een betere behandeling dan de rest van de bemanning, waardoor velen van deze laatstgnoemde groep de slechte omstandigheden niet overleven of nemen dienst bij de Engelse marine. Sommigen komen pas jaren later weer thuis in Nederland.
Hoewel de tanende Republiek nog gebruik probeert te maken van de ondergang van Crul door hem een heldenstatus à la Michiel de Ruyter toe te schrijven, mislukt dit. De heldendood van Willem Crul, en daarmee ook de Mars, is niet meer dan een voetnootgeworden in de Vaderlandse geschiedenis. |
| | | | -Relatie | Aanteking in het gaarder-archief: onder de classis van onvermogen
periode apr 1764 t/m mei 1765 ontbreekt bij FamilySearch |
|
| Bronnen: | |
| -Doop | Stadsarchief Rotterdam te Rotterdam; Akte: Delfshaven, DTB Dopen [Nederduits-gereformeerd], dd. 18-12-1737; Gebeurtenis: geboren dd. niet vermeld; gedoopt dd. 18-12-1737 te Delfshaven > FamilySearch (https://familysearch.org/ark:/61903/3:1:3QS7-99QJ-3XB4) > image 244 |
| | | | -Huwelijk | Aangifte:Stadsarchief Rotterdam te Rotterdam; Akte: Delfshaven, DTB Trouwen [Nederduits-gereformeerd] Ondertrouw, dd. 04-11-1764; Vermelding: getrouwd dd. 18-11-1764 te Delfshaven > https://hdl.handle.net/21.12133/6BFA881A420241FBA69DB585FCA2196B
|
|
|
|
